| Arabic |
| has gloss | ara: التكيون جسيم نظري لم يثبت وجوده بعد. وهو جسيم ذو كتلة سالبة ويمكنه أن يتحرك بسرعة مافوق ضوئية. تتنبأ نظرية الأوتار البوزونية بوجود هذا الجسيم |
| lexicalization | ara: تكيون |
| Bengali |
| has gloss | ben: ট্যাকিয়ন (ইংরেজি ভাষায়: Tachyon) এক ধরণের কাল্পনিক (হাইপোথেটিক্যাল) কণা যার বেগ আলোর চেয়ে বেশী। ট্যাকিয়নের প্রথম বর্ণনা দিয়েছিলেন জার্মান পদার্থবিজ্ঞানী Arnold Sommerfeld; অবশ্য George Sudarshan, Olexa-Myron Bilaniuk, Vijay Deshpande এবং Gerald Feinberg-ই এ বিষয়ক গবেষণার তাত্ত্বিক কাঠামোটি তৈরী করেছিলেন। এ চারজন বিজ্ঞানীকেই ১৯৬০এর দশকে ট্যাকিয়ন নামকরণের কৃতিত্ব দেয়া হয়। অনেক আলোচনাতেই ট্যাকিয়নীয় ক্ষেত্রের অবতারণা করতে হয়, যেমন, বোসনীয় তন্তু তত্ত্ব। বিশেষ আপেক্ষিকতার ভাষায় ট্যাকিয়ন এমন এক কণা যার স্থান-সদৃশ চার-ভরবেগ এবং কাল্পনিক সঠিক সময় আছে। ট্যাকিয়ন শক্তি-ভরবেগ লেখের স্থান-সদৃশ অশটুকুতেই আবদ্ধ তাকে। তাই এর বেগ কোনভাবেই আলোর বেগের থেকে কম হতে পারে না, বেশী যত ইচ্ছা হতে পারে। ট্যাকিয়নের অস্তিত্ব যদি আসলেই থাকে, তারপরও তারা বিশেষ আপেক্ষিকতার মৌলিক নীতি মেনে চলবে, অর্থাৎ আলোর চেয়ে বেশী বেগে তথ্য সঞ্চালন করতে দেবে না। বর্তমানের অনেক বিজ্ঞান কল্পকাহিনীতে অবশ্য এর উল্টোটা লিখা... |
| lexicalization | ben: ট্যাকিয়ন |
| Catalan |
| has gloss | cat: Un taquió (del grec ταχύς, takhús, «ràpid») és una partícula hipotètica que es mou a velocitats superlumíniques. La primera descripció teòrica dels taquions satribueix a Arnold Sommerfeld; nogensmenys, el concepte va aparèixer amb força especialment amb la teoria de cordes (concretament amb la teoria de cordes bosònica). Als taquions sels atribueixen moltes propietats estranyes i precisament per això són un tema recurrent en les obres de ciència-ficció. |
| lexicalization | cat: taquió |
| Czech |
| has gloss | ces: Tachyon (z řečtiny) je hypotetická, dodnes neprokázaná částice pohybující se nadsvětelnou rychlostí, která se vyskytovala v původní bosonové teorii strun. Pozdější teorie superstrun zahrnuje i fermiony a existenci tachyonů již nepřipouští. Oproti klasickým částicím by se tachyony chovaly paradoxně - se zvyšující se energií by se zpomalovaly a se snižující zrychlovaly. Z hlediska matematického formalismu jsou takové částice přípustné, ale žádná všeobecně přijímaná současná fyzikální teorie je neobsahuje, nejsou nutné k vysvětlení žádného pozorovaného jevu. Podle principu Occamovy břitvy se tedy předpokládá, že neexistují. Tachyony ve sci-fi seriálech Tachyonové částice jsou jedním ze základů fiktivních technologií v amerických sci-fi seriálech (Star Trek, Stargate (Hvězdná brána) atd. Nejvíce jsou zmiňovány a používány v sérii Star Trek: Vesmírná loď Voyager. Zde jsou používány k tzv. Transwarpovému pohonu, k vytváření časoprostorových anomálií a časových interdimenzionálních riftů (proudů) (rift - angl. trhlina), které je možné vytvořit tzv. chrono-deflektorem s nedio-tachyonovým pulzem. Jsou také základem pro spouštěcí sekvenci Borgského transwarpového pohonu. |
| lexicalization | ces: tachyon |
| German |
| has gloss | deu: Tachyonen (von griechisch tachýs ‚schnell‘) sind hypothetische Elementarteilchen, die sich schneller als das Licht bewegen. Solche Teilchen werden als superluminar bezeichnet. |
| lexicalization | deu: Tachyon |
| Persian |
| has gloss | fas: تاکیون (از یونانی ταχύς=سریع) به هر ذره فرضی که سرعتی بیشتر از سرعت نور داشته باشد گفته میشود. |
| lexicalization | fas: تاکیون |
| Finnish |
| has gloss | fin: Takioni ("takyoni") on hypoteettinen hiukkanen, joka kulkee aina valoa nopeammin. Jos sen energia ja liikemäärä ovat reaalisia, sen lepomassa on imaginaarinen. On vaikea tulkita mitä kompleksinen massa voisi todellisuudessa olla. Takionin näkemä aika on myös imaginaarinen. Se ei voi koskaan kulkea valoa hitaammin. Teorian mukaan sen nopeus myös lisääntyy kun energia vähenee. |
| lexicalization | fin: takioni |
| French |
| has gloss | fra: En physique des particules, on nomme tachyon une particule (ou plutôt une classe de particules) qui, si elle existait, se déplacerait à une vitesse supraluminique, cest-à-dire supérieure à c, vitesse de la lumière dans le vide. Un tel type de particule na cependant pas de réalité physique et est plutôt une indication formelle dune forme dinstabilité de la théorie (ce qui peut arriver pour une théorie effective) qui prédit ce type de particule. |
| lexicalization | fra: tachyon |
| Hebrew |
| has gloss | heb: בפיזיקה תאורטית, טכיון הוא חלקיק תאורטי אשר נע במהירויות הגבוהות ממהירות האור c. מקור השם הוא במילה היוונית "טכסיס" (ταχύς), שפירושה "מהיר". הראשון שהציע את אפשרות קיומם של חלקיקים אלו היה הפיזיקאי הגרמני ארלונד סאמרפאלד, אך השם טכיון הוטבע רק בשנות ה-60 של המאה ה-20. |
| lexicalization | heb: טכיון |
| Icelandic |
| has gloss | isl: Hraðeind eða tachyon-eind (enska: tachyon frá grísku , takhyónion, úr , takhýs, „hraður“) kallast fræðilegar öreindir sem fara hraðar en ljósið. Ástæðan fyrir því að tilvist þeirra er ekki í ósamræmi við afstæðiskenninguna er sú að afstæðiskenningin segir að enginn hlutur með massa geti ferðast um á ljóshraða en möguleiki sé að hlutur ferðist með hraða hærri en ljóshraði en verði þá alltaf á hærri hraða en ljóshraði, þ.e. ekki er hægt að hægja á hraðeind niður fyrir ljóshraða. |
| lexicalization | isl: hraðeind |
| Italian |
| has gloss | ita: Il tachione (dal greco ταχύς tachýs}, "veloce") è una particella ipotetica che viaggia ad una velocità superiore a quella della luce. La prima descrizione teorica dei tachioni è attribuita al fisico Arnold Sommerfeld. Nella ricerca fisica moderna, il concetto viene ripreso in vari altri contesti, come la teoria delle stringhe. |
| lexicalization | ita: tachione |
| Japanese |
| has gloss | jpn: タキオン（tachyon、ギリシャ語の「速い」の意より）は、超光速で動くと仮定されている粒子。1960年代、アメリカの物理学者ジェラルド・ファインバーグによって提唱された。SF作家が作品中で超光速通信の手段として用いたり、タキオングッズとして疑似科学の世界で引かれたりもする。 |
| lexicalization | jpn: タキオン |
| Korean |
| has gloss | kor: 타키온(tachyon)은 빛의 속도보다 빨리 움직인다는 가설적인 아원자입자이다. 빛보다 빠른 물질에 대한 생각은 독일의 물리학자 아르놀트 좀머펠트가 처음 고안하였고 그 뒤 제럴드 파인버그 가 1960년대에 빠르다는 의미를 가진 그리스어 ταχύς(‘타쿠스’)로부터 ‘타키온’이라는 이름을 지었다. 빛보다 느린 입자인 타디온(tardyon)의 반대말이다. |
| lexicalization | kor: 타키온 |
| Lithuanian |
| has gloss | lit: Tachionas (gr. ταχυς, tachys – greitas) – hipotetinė už šviesą greitesnė dalelė. Pirmasis tachionus 7-ame dešimtmetyje apibūdino vokiečių fizikas Arnold Sommerfeld. |
| lexicalization | lit: Tachionas |
| Dutch |
| has gloss | nld: Een tachyon (uit het Grieks: (takhús), snel) is een hypothetisch deeltje dat beweegt met een snelheid groter dan de lichtsnelheid. De eerste beschrijving van tachyonen wordt toegeschreven aan de Duitse natuurkundige Arnold Sommerfeld, maar het waren George Sudershan en Gerald Feinberg (die de term bedacht) in de jaren '60 die een theoretisch model ontwikkelden voor hun onderzoek. Tachyonen worden in meerdere theorieën gebruikt, waaronder de snaartheorie. In termen van speciale relativiteit is een tachyon een deeltje dat zich op een ruimte-achtige (in plaats van een tijd-achtige) baan beweegt en een imaginaire eigentijd heeft. |
| lexicalization | nld: tachyon |
| Norwegian Nynorsk |
| has gloss | nno: Takyonet er ein hypotetisk elementærpartikkel som har ein fart større enn lysfarten. Ifylgje relativitetsteori, vil takyonet om det eksisterer reisa bakover i tid. Ingen takyon er enno observerte, men sume teoriar opnar opp for at dei kan eksistera. |
| lexicalization | nno: takyon |
| Norwegian |
| has gloss | nor: Et takyon (fra Gresk , takhyónion, fra , takhýs, dvs. hurtig, er en hypotetisk partikkel som beveger seg raskere enn lyset. |
| lexicalization | nor: takyon |
| Polish |
| has gloss | pol: Tachion (z greckiego ταχύς tachýs – szybki, prędki) jest hipotetyczną cząstką elementarną, która porusza się z prędkością większą niż prędkość światła (zob. prędkość nadświetlna). Nie ma jednak żadnego dowodu na istnienie tych cząstek. Pomimo tego (a może właśnie z tego powodu), tachiony są często opisywane przez autorów fantastyki naukowej (występują między innymi w serii Star Trek). |
| lexicalization | pol: tachion |
| Portuguese |
| has gloss | por: Um táquion ou taquião (do grego ταχυόνιον, takhyónion, de ταχύς, takhýs, i.e. "rápido", "veloz") é uma partícula hipotética cuja velocidade excede a velocidade da luz. Embora não seja possível acelerar uma partícula até que ela atinja a velocidade da luz segundo a Teoria da Relatividade Especial, a mesma não impede a existência de partículas com velocidade superior à da luz em seu estado natural. |
| lexicalization | por: táquion |
| Moldavian |
| has gloss | ron: Tahionii sunt particule ipotetice, existente doar pe baze teoretice, care ar călători mai repede decât lumina. Conceptul de tahion (derivat din greacă, tachys = rapid) a fost introdus pentru prima data de Gerald Feinberg. Ei reprezintă o soluţie bizară a ecuaţiilor relativităţii restrânse: masa lor este imaginară, conţinându-l pe i, şi reprezentând rădăcina pătrată a unui număr negativ. Astfel, energia lor poate fi reală, (însă, de asemenea negativă), permiţându-le existenţa în continuumul spaţio-temporal. Din această inversare a proprietăţilor particulelor obişnuite (fie ei tardioni sau luxoni) rezultă o serie de consecinţe care par a încălca legile bunului simţ... Astfel, un tahion accelerează în momentul în care pierde energie. Mai mult, un tahion cu energie zero, este numit transcendent, călătorind cu o viteză infinită, în vid. Aplicând mai departe inversarea proprietăţilor tardionilor (particule condamnate la viteze subluminice) ajungem la concluzia că c este limita inferioară a vitezei tahionice, care nu poate fi niciodată atinsă. Datorită energiei negative pe care o posedă, tahionii trebuie să primească o energie infinită care să îi decelereze până la pragul luminic. |
| lexicalization | ron: tahion |
| Russian |
| has gloss | rus: Тахио́н (от , «быстрый») — гипотетическая частица , движущаяся быстрее скорости света , в противоположность обычным частицам, называемым в теоретических работах по тахионам тардионами, движущимся всегда медленнее света, способным покоиться, и люксонам (например, фотону), движущимся всегда только со скоростью света. |
| lexicalization | rus: тахион |
| Slovak |
| has gloss | slk: Tachyón (gr.) je hypotetická, doteraz nedokázaná častica pohybujúca sa iba nadsvetelnou rýchlosťou, ktorá sa vyskytovala v bozónovej teórii superstrún. Oproti klasickým časticiam by sa tachyóny správali paradoxne - so zväčšujúcou sa energiou by sa spomaľovali a so zmenšujúcou zrýchľovali. Z hľadiska matematického formalizmu sú takéto častice prípustné, ale žiadna všeobecnejšie prijímaná súčasná fyzikálna teória ich neobsahuje, nie sú potrebné k vysvetleniu žiadneho pozorovaného javu. Podľa princípu Occamovej britvy sa teda predpokladá, že neexistujú. |
| lexicalization | slk: Tachyón |
| Slovenian |
| has gloss | slv: Táhion ali tahión (grško ταχύς: takhús - hiter) je domnevni delec, ki vedno potuje z »nadsvetlobno« hitrostjo. Našli so veliko čudnih lastnosti tahionov, največ znastvenofantastični pisci, pa tudi nekaj fizikov jih je vzelo resno. |
| lexicalization | slv: tahion |
| Castilian |
| has gloss | spa: Un taquión (del griego ταχυόνιον, -takhyónion- de ταχύς -takhýs-, rápido, veloz) es cualquier partícula hipotética capaz de moverse a velocidades superlumínicas. A los taquiones se les atribuyen muchas propiedades extrañas, sobre todo por parte de los autores de ciencia ficción. |
| lexicalization | spa: Taquion |
| lexicalization | spa: taquión |
| Albanian |
| has gloss | sqi: Tahioni (greq. ταχύς tahis}, "i shpejtë") është çdo grimcë e hamendësuar që udhëton me shpejtësi mbidritore. Përshkrimi i parë i tahioneve i njihet fizikanit gjerman Arnold Zomerfeld, por ishin Xhorxh Sadërshen dhe Gjerald Fajnberg (i cili edhe sajoi emërtimin) në vitet 1960, ai shtoi nje strukturë teorike për studimet e tyre. Tahionet rishfaqen në fusha të ndryshme, si ajo e teorisë së fijes. Sipas relativitetit special, tahioni është një grimcë me hapësirë katër-çastore dhe kohë vetjake përfytyruese. Një tahion është i ndrydhur në hapësirë si pjesa e grafikës energji-çast. Për këtë arsye, ai kurrë nuk mund ta zvogëlojë shpejtësinë deri ose poshtë asaj të dritës. |
| lexicalization | sqi: Takioni |
| Swedish |
| has gloss | swe: En takyon är en hypotetisk partikel vars absolut lägsta hastighet är ljushastigheten (c). Den kan aldrig färdas långsammare än ljushastigheten på grund av sin imaginära massa. Dess speciella egenskaper beskrevs första gången av den tyska fysikern Arnold Sommerfeld (1868-1951) som annars är känd för att bland annat introducerat finstrukturkonstanten i kvantmekaniken. |
| lexicalization | swe: takyon |
| Thai |
| has gloss | tha: แทคีออน ( ) คืออนุภาคที่เคลื่อนที่เร็วกว่าแสง ซึ่งปัจจุบันยังไม่มีการค้นพบอย่างเป็นทางการ ผู้เสนอแนวคิดแทคีออนคือ โอ.เอ็ม. บิลานิอุก (O.M. Bilanuik) และ อี.ซี.จี. ซูดาร์ซาน (E.C.G. Sudarshan) นักวิทยาศาสตร์ชาวรัสเซีย และต่อมาปี พ.ศ. 2510 เจอรัลด์ ฟีนเบิร์ก (Gerald Feinberg) นักวิทยาศาสตร์ชาวสหรัฐอเมริกา เป็นผู้ตั้งชื่อ "แทคีออน" โดยใชศัพท์ภาษากรีก Tachys ที่แปลว่าเร็ว Tachyon จึงแปลว่า "อนุภาคเร็ว" |
| lexicalization | tha: แทคีออน |
| Turkish |
| has gloss | tur: Takyon, (Yunanca ταχύς takhús, "hızlı" anlamımda), ışıktan hızlı giden farazi parçacıklardır. İlk tanımı Arnold Sommerfeld'e aftedilmişse de, aslında ilk olarak George Sudarshan ve Gerald Feinberg tarafından yazılmıştır. |
| lexicalization | tur: takyon |
| Ukrainian |
| has gloss | ukr: Тахіо́ни — гіпотетичні частинки, що рухаються із швидкістю, більшою за швидкість світла у вакуумі. |
| lexicalization | ukr: Тахіони |
| Vietnamese |
| has gloss | vie: Hạt tachyon (, takhus, "nhanh", "tốc" + , iōn, "động tử") là một hạt hạ nguyên tử giả định và di chuyển nhanh hơn vận tốc ánh sáng. |
| lexicalization | vie: tachyon |
| Chinese |
| has gloss | zho: 快子（tachyon ）也被称为迅子、速子，是一个理论上预见的超光速粒子。从相对论衍生出的假想粒子，总是以高于光速c的速度在宇宙运行。与一般物质称为（慢子（tardyon））的相互作用可能性不明显，所以即使其存在也不一定能侦测得到。 |
| lexicalization | zho: 快子 |
